اختلال لکنت زبان
اختلال لکنت زبان، که به طور معمول در دوران کودکی بروز میکند، به یکی از زیرشاخه‌های اختلالات ارتباطی تعلق دارد اختلال فصاحت گفتار یا لکنت زبان با شروع کودکی به صورت تکرار صدا و هجا، طولانی تلفظ کردن صدای حروف بی صدا و صدا دار، مکث کامل یا ناکامل در گفتار، بیان کلمات به صورت بریده بریده، دارز گویی به طوری که از کلمات اشتباه اجتناب کند و تکرار کلمه تک هجایی در افراد مبتلا مشخص می‌شود.
اختلال لکنت زبان یک مشکل در فلوئنس صحبت کردن است که ممکن است به صورت جدی و مزمن باشد. این اختلال ممکن است در کودکان رخ دهد و آنها را در برقراری ارتباطات موثر با سایرین محدود کند.
ملاک های تشخیصی لکنت زبان
الف) اختلالات در فصاحت عادی و الگوی زمانی گفتار که با سن و مهارتهای زبان فرد تناسب ندارند با گذشت زمان ادامه می یابند و با وقوع مکرر و محسوس یک یا تعداد بیشتری از موارد زیر مشخص می شوند:
- تکرارهای صدا و هجا.
- طولانی کردن صدای حروف صدا دار و بی صدا.
- کلمات بریده بریده (مثل مکث های داخل کلمه).
- وقفه های قابل شنیدن یا ساکت (مکث های کامل شده یا ناکامل در گفتار).
- درازگویی ها (جایگزین کردن کلمه برای اجتناباز کلمات مشکل آفرین).
- تکرارهای کلمه تک هجایی (مثل «من – من- من – من او را می بینیم»).
ب)این اختلال موجب اضطراب در مورد صحبت کردن می شود یا محدودیت هایی را برای ارتباط، مشارکت اجتماعییا عملکرد تحصیلی یا شغلی، به صورت فردی یا در هرگونه پیوند، ایجاد میکند.
ج) شروع نشانه ها در اوایل دوره رشداست.
د) این اختلال ناشی از کمبود گفتاری – حرکتی یا حسی، عدم فصاحت مرتبط با صدمه عصبی (مثل سکته، تومور، آسیب)، یا بیماری جسمانی دیگر نیست و با اختلال روانیدیگر بهتر توجيه نمی شود.
ویژگی های تشخیصی اختلال لکنت زبان
ویژگی اصلی اختلال فصاحت با شروع کودکی، اختلال در فصاحت عادی و الگوی زمانی گفتار است که برای سن فرد نامتناسب است.
این اختلال با تکرار یا طولانی کردن صداها یا هجاها و با انواع دیگر عدم فصاحت گفتار، از جمله کلمات بریده بریده (مثل مکث های داخل کلمه)، وقفه های قابل شنیدن یا ساکت (یعنی، مکث های کامل شده یا ناکامل در گفتار)، درازگویی ها (یعنی، جایگزین کردن کلمه برای اجتناب از کلمات مشکل آفرین)، ادای کلمات با تنش جسمانی اضافی و تکرارهای کلمه تک هجایی (مثل «من – من – من – من او را می بینیم» مشخص می شود.
پیشرفت تحصیلی یا شغلی یا ارتباط اجتماعی را مختل می کند. میزان اختلال از یک موقعیت به موقعیت دیگر تفاوت دارد و اغلب زمانی شدیدتر است که فشار خاصی برای ارتباط برقرار کردن وجود داشته باشد (مثل کنفرانس دادن در مدرسه، مصاحبه کردن برای کار). عدم فصاحت اغلب هنگام روخوانی، آواز خواندن یا صحبت کردن با اشیای بی جان یا حیوانات خانگی وجود ندارد.
ویژگی های مرتبط با تشخیص اختلال لکنت زبان
امکان دارد که پیش بینی ترسناک پرورش یابد. ممکن است سخنگو با مکانیزم های زبانی (مثلا تغيير دادن آهنگ گفت و گو، اجتناب کردن از کلمات یا صداهای خاص) یا پرهیز کردن از موقعیت های گفتاری خاص، نظیر تلفن کردن یا سخن گفتن در حضور دیگران، سعی کند از عدم فصاحت ها اجتناب ورزد.
شروع کودکی ممکن است با جنبش های حرکتی (مثل پلک زدن ها، تیک ها، لرزش لب ها یا صورت، تکان دادن سر، حرکات تنفسی، گره کردن مشت) نیز همراه باشد. کودکان مبتلا به اختلال فصاحت، دامنه ای از توانایی های زبان را نشان می دهند و رابطه بین اختلال فصاحت و توانایی های زبان معلوم نیست.
شکل گیری و روند اختلال لکنت زبان
اختلال لکنت زبان با شروع کودکی، در 80 تا 90 درصد افراد مبتلا، در 6 سالگی روی می دهد، طوری که سن شروع از 2 تا 7 سالگی گسترش دارد. شروع می تواند پنهان یا ناگهانی باشد. معمولا، عدم فصاحت ها به صورت تدریجی، همراه با تکرار حروف بی صدای اول، اولین كلمات عبارت یا کلمات طولانی شروع می شوند.
وقتی این اختلال پیشرفت می کند، عدم فصاحت ها مکرر و مزاحم تر می شوند و در اغلب کلمات یا عبارت های معنی دار در سخن، روی می دهند. وقتی کودک از مشکل گفتار آگاه می شود، ممکن است مکانیزم هایی مانند اجتناب از صحبت کردن در حضور مردم و استفاده از سخن های کوتاه و ساده را برای پرهیز کردن از عدم فصاحت ها و پاسخ های هیجانی، پرورش دهد.
پژوهش طولی نشان می دهد که 65 تا 85 درصد کودکان از عدم فصاحت بهبود می یابند، طوری که شدت اختلال فصاحت در 8 سالگی، بهبود یا تداوم آن را تا نوجوانی و پس از آن، پیش بینی می کند.
عوامل خطر و پیش آگاهی اختلال لکنت زبان
- ژنتیکی و فیزیولوژیکی: خطر لکنت زبان در بین خویشاوندان درجه اول افراد مبتلا به اختلال فصاحت با شروع کودکی بیشتر از سه برابر خطردر کل جمعیت است.
- پیامدهای کارکردی اختلال فصاحت با شروع کودکی : عدم فصاحت علاوه بر اینکه جلوه ای از بیماری است، استرس و اضطراب می توانند آن را تشدید کنند. اختلال عملکرد اجتماعی می تواند از این اضطراب ناشی شود.
تشخیص افتراقی اختلال لکنت زبان
- کمبودهای حسی : عدم فصاحت گفتارمی تواند با اختلال شنوایی، کمبود حسی دیگر یا کمبود گفتاری – حرکتی ارتباط داشته باشد. در صورتی که عدم فصاحت گفتار از آنچه معمولا با این مشکلات ارتباط دارند بیشتر باشد، تشخیص اختلال فصاحت با شروع کودکی می تواند داده شود.
- عدم فصاحت های گفتار عادی: این اختلال باید از عدم فصاحت های عادی که غالبا در کودکان روی می دهند، که تکرارهای کلمه یا عبارت (مثل «من، بستنی می خواهم، می خواهم»)، عبارت های ناقص، اصوات، عبارت های کامل نشده و اظهارات معترضه را شامل می شوند، متمایز شود.
- عوارض جانبی دارو : تأخیر در زبان اغلب ویژگی بیانگرناتوانی عقلانی است و تا زمانی که کودک بتواند آزمون های استاندارد شده را پر کند، تشخیص قطعی نمی تواند صورت گیرد. تشخیص مجزا داده نمی شود مگر اینکه کمبودهای زبان آشکارا بیش از محدودیت های عقلانی باشند.
- عدم فصاحت ها با شروع بزرگسالی : اگر شروع عدم فصاحت ها در نوجوانی یا پس از آن باشد، به جای اختلال عصبی – رشدی، «عدم فصاحت با شروع بزرگسالی» است. عدم فصاحت ها با شروع بزرگسالی با صدمات عصبی خاص و انواع بیماری های جسمانی و اختلالات روانی ارتباط دارند و می توانند به وسیله آنها مشخص شوند، اما تشخیص 5-DSM نیستند.
- اختلال توره: تیکه ای آوایی و آواگری های مکرر اختلال تورها باید به وسیله ماهیت و زمان بندی آنها، از صداهای تکراری اختلال فصاحت با شروع کودکی، قابل تشخیص باشند.
سوالات متداول
1. لکنت زبان چیست و چه علائمی دارد؟
- پاسخ: لکنت زبان یک اختلال گفتاری است که با تکرار صداها، هجاها یا کلمات، توقف‌های غیرعادی در گفتار و تمدید صداها مشخص می‌شود. علائم شامل دشواری در شروع گفتار، تکرار صداها یا هجاها، کشیدن صداها و گیر کردن در کلمات است.
2. چه عواملی باعث لکنت زبان می‌شوند؟
- پاسخ: عوامل مختلفی می‌توانند باعث لکنت زبان شوند، از جمله عوامل ژنتیکی، عصبی و محیطی. برخی از این عوامل شامل تاریخچه خانوادگی لکنت، اختلالات عصبی و تجربیات تنش‌زا در دوران کودکی است.
3. آیا لکنت زبان درمان می‌شود؟
- پاسخ: بله، لکنت زبان می‌تواند مدیریت و درمان شود. درمان‌های موثر شامل گفتاردرمانی، تکنیک‌های مدیریت استرس و تمرینات گفتاری است. هدف اصلی درمان، بهبود روانی گفتار و کاهش اضطراب مرتبط با لکنت است.
4. چه زمانی باید به متخصص مراجعه کرد؟
- پاسخ: اگر لکنت زبان بیش از شش ماه ادامه داشته باشد، شدت آن افزایش یابد، یا با سایر مشکلات زبانی و رفتاری همراه باشد، بهتر است با یک متخصص گفتاردرمانی مشورت کنید. همچنین، اگر لکنت زبان باعث اضطراب یا ناراحتی شدید در کودک شود، نیاز به مداخله حرفهای وجود دارد.
5. چگونه می‌توانم به کودک دارای لکنت زبان کمک کنم؟
- پاسخ: برای کمک به کودک دارای لکنت زبان، با صبر و حوصله با او صحبت کنید، از قطع کردن حرفهای او پرهیز کنید، محیطی آرام و حمایتی فراهم کنید و او را به مراجعه به متخصص گفتاردرمانی تشویق کنید. فراهم کردن فرصت‌های اجتماعی و تقویت اعتماد به نفس نیز مفید است.
بدون دیدگاه