مقدمه
به چالشهایی که در راه رشد و توسعه فرزندان پیش میآید، هر والدینی برخورد میکند. اما آیا همیشه به اهمیت مهارتهایی که فرزندان میتوانند قبل از ورود به مدرسه یاد بگیرند، توجه میکنیم؟ آیا میدانید که این مهارتها، اساسیترین پایهها برای موفقیت آنها در مدرسه و زندگی بعد از آن میباشند؟ وقتی کودکان برای اولین بار به محیط مدرسه وارد میشوند، مهارتهای اجتماعی، خودمراقبتی، و شناختی که قبل از این تجربه یاد گرفتهاند، اساسی برای ساختاردهی یک زندگی تحصیلی موفق و پایدار میشوند.
در این مقاله، ما به بررسی عمیقتر این موضوع میپردازیم و اهمیت این مهارتها را برای رشد سالم و موفقیت فردی و اجتماعی کودکان شناسایی میکنیم. همچنین، به بررسی عملیاتی این مهارتها و نحوه تقویت آنها پرداخته خواهد شد. امیدواریم که این مقاله برای والدین و مربیان به عنوان یک راهنمای مفید واقع شود تا بهترین شروع ممکن را برای فرزندانشان فراهم کنند.
اهمیت آموزش مهارت های قبل از ورود به مدرسه
بسیاری از مشاوران آموزشی و روانشاسان معتقدند که آمادگی کودک در مدرسه به همان اندازه که توانایی های آکادمیک او وابسته است به شخصیت فردی و خلق و خوی او نیز وابسته است.
شما با یادگیری توانمندی های خاص به فرزندتان می توانید او را کودکی مستقل و با اعتماد به نفس بار آورده که از یادگیری نترسد. قرار گرفتن در محیط جدید مدرسه برای یک کودک ۶ یا ۷ ساله می تواند به اندازه کافی پر استرس برای او باشد، از این رو برای آن که شما بتوانید او را برای ورود به این مرحله از زندگی آماده کنید، باید مهارت های او را تقویت کنید.
مهارت های مهمی که باید قبل از ورود به مدرسه به کودکان خود بیاموزید
کودک بالای چهار سال نیاز است قبل از ورود به مدرسه بعضی توانمندی ها را به تدریج یاد بگیرد تا در محیط مدرسه و اجتماع به مشکل برنخورد.
مهارتهای قبل از ورود به مدرسه:
- استقلال در لباس پوشیدن، دستشویی رفتن و غذا خوردن: مستقل شدن تدریجی و قبل از شروع مدرسه به صورت برنامه ریزی به کودک آموزش داده شود.
- تمرکز روی مسائل:کودک باید بتواند در سنین ۴ تا ۶ سالگی حدود ۱۵ دقیقه و در سن ۶ سالگی حدود ۲۰ دقیقه بشیند و برای انجام کاری تمرکز کند.
- نداشتن اضطراب جدایی : کودک باید از چهار سالگی با ورود به کلاس و اجتماع آشنا شود و برای جدایی از والدین ترسی نداشته باشد.
- جراتمندی و خودمراقبتی: کودک بتواند از خود و حریم خود دفاع کند و در مواقع نیاز “نه” بگوید.
- مهارت های اولیه نوشتن: کودک شما قبل از ورود به مدرسه باید بتواند مهارت های اولیه نوشتن را یاد بگیرد. باید بتواند به راحتی و به شیوه درست مداد را در دستان خود بگیرد.خط خطی کرده و یا حتی برخی از حروف و یا اسم خود را بنویسد یا بتواند نقاشی بکشد. ورود به مدرسه زمان یادگیری حروف الفبا و آغاز نوشتن است، بنابراین بهتر است قبل از آن فرزند شما مهارت های اولیه و لازم را یاد گرفته باشد.
- شمارش: یکی دیگر از مهارت های مهم قبل از ورود به مدرسه، آموزش شمارش به کودکان است. فرزند شما باید قبل از مدرسه باید بتوانند مفهوم اعداد و شمارش را بیاموزند و یاد بگیرند که ریاضی نه تنها یک درس در مدرسه بلکه بخش مهمی از زندگی روزمره ما است. می توانید با بازی های ساده و بدون نیاز به وسایل خاص، مهارت های ساده شمارش را به فرزند خود آموزش دهید.
- برقراری ارتباط: مهارت مهم دیگری که افراد باید در همان سنین کودکی بیاموزند، برقراری ارتباط اجتماعی است. یک فرد منزوی نمی تواند در اجتماع از حقوق خود دفاع کرده و یا یک فرد موفق و تاثیرگذار شود. برای جلوگیری از بروز این مشکل در فرزندتان، مهارت های اجتماعی را از همان کودکی و قبل از ورود به مدرسه به او آموزش دهید. به فرزند خود بیاموزید چگونه با کودکان دیگر یک مکالمه را آغاز کرده، با آن ها ابراز همدردی کند، با دیگران بازی کرده و یا اسباب بازی های خود را به اشتراک بگذارد.
- پیروی از قوانین : اگر برای فرزند شما هنوز در سن 6 سالگی هنوز هیچ قانونی در نظر نگرفته اید و فرزندتان بدون هیچ محدودیتی تربیت شده است، احتمالا در مدرسه با چالش هایی مواجه خواهد شد. فرزندان شما باید بیاموزند هر مکان و هر موقعیتی قوانین مربوط به خود را دارد و آن ها موظف به رعایت کردن آن ها هستند.
توانمندی هایی که می توانید قبل از ورود به مدرسه پیش بینی کنید:
1. اجتماعی: مهارت های اجتماعی مانند تعامل موثر با دیگران، شنیدن فعال، همکاری و همچنین حل اختلاف می تواند در مدرسه بسیار مفید باشد.
2. مطالعه و نوشتن: مهارت های مطالعه و نوشتن به دانش آموزان کمک می کند تا متون را به خوبی درک کنند و بتوانند به طور صحیح بنویسند. این مهارت ها در بخش های مختلف مدرسه مانند درس ها، مقالات و آزمون ها بسیار اهمیت دارند.
3. حل مسئله: مهارت های حل مسئله بانک مهارت هایی است که به دانش آموزان کمک می کند تا به طور خلاقانه و منطقی به مشکلات و چالش ها پاسخ دهند. این مهارت ها تفکر منطقی، تفکر خلاقانه، تصمیم گیری و برنامه ریزی را شامل می شود.
4. مدیریت زمان: مهارت های مدیریت زمان به دانش آموزان کمک می کند تا وقت خود را بهینه کنند و بتوانند موفقیت در تحصیلات، کارهای خانگی و فعالیت های خلاقانه داشته باشند.
5. فناوری اطلاعات و ارتباطات: با توجه به استفاده گسترده از فناوری در طول دوره های تحصیلی، مهارت های فناوری اطلاعات و ارتباطات مانند استفاده از رایانه و اینترنت، مهارت های جستجو و ارزیابی اطلاعات در دوران مدرسه بسیار حائز اهمیت هستند.
با پیشرفت در این توانمندی ها، فرزند شما می تواند به طور موثر در مدرسه شرکت کرده و درس های خود را بهبود بخشد.
افزایش مهارت از طریق بازی
بازیها یک راه بسیار موثر برای افزایش مهارتهای کودکان هستند. در ادامه چند بازی برای افزایش مهارتهای اجتماعی، شناختی و خودمراقبتی کودکان را معرفی میکنم:
بازی نقش آفرینی: این بازی به کودکان کمک میکند تا مهارتهای اجتماعی خود را تقویت کنند. آنها میتوانند نقشهای مختلفی از جمله پزشک، معلم، فروشنده، والدین، و… را بازی کنند و در ارتباط با دیگران و درک بهتری از نقشهای مختلف در جامعه به دست آورند.
بازی پازل: این بازی به تقویت مهارتهای شناختی و تفکر انتقادی کودکان کمک میکند. آنها باید قطعات پازل را به هم بچسبانند تا یک تصویر کامل شود، که این فرآیند به تواناییهای ذهنی و حل مسئله آنها کمک میکند.
بازی “سر کارت چیه”: در این بازی، کودکان باید تصاویر اشیاء را توصیف کنند و دیگران باید حدس بزنند که آن شی چیست. این بازی مهارتهای زبانی و توانایی بیان و توضیح مفاهیم را تقویت میکند.
بازی “پنج دقیقه سکوت”: در این بازی، کودکان باید در مدت زمان معینی، مثلاً پنج دقیقه، ساکت بمانند و فقط به نفس خود توجه کنند. این بازی به تقویت مهارتهای تمرکز، آرامش و خودکنترل کمک میکند.
بازی “باغچه فکری”: کودکان میتوانند به همراه والدین یا دوستانشان به باغچه بروند و ایدهها، فکرها و احساسات خود را درباره موضوعات مختلف مطرح کنند. این بازی به تقویت مهارتهای تفکر انتقادی و ارتباطی کودکان کمک میکند.
این بازیها همگی میتوانند به طور موثری در تقویت مهارتهای مختلف کودکان کمک کنند و در کنار سرگرمی، آموزشهای مفیدی را به آنها ارائه دهند.
سوالات متداول
1. چرا مهارتهای قبل از ورود به مدرسه مهم هستند؟
- پاسخ: مهارتهای قبل از ورود به مدرسه به کودکان کمک میکنند تا با محیط جدید و چالشهای تحصیلی بهتر سازگار شوند. این مهارتها شامل تواناییهای اجتماعی، شناختی، حرکتی و عاطفی هستند که میتوانند به موفقیت و راحتی کودک در مدرسه کمک کنند.
2. چه مهارتهای اجتماعی برای ورود به مدرسه ضروری است؟
- پاسخ: مهارتهای اجتماعی مهم شامل توانایی برقراری ارتباط با دیگران، همکاری با همسالان، پیروی از دستورالعملها، احترام به قوانین و توانایی کنترل احساسات است. این مهارتها به کودک کمک میکنند تا روابط مثبتی با همکلاسیها و معلمان برقرار کند.
3. چه مهارتهای شناختی باید در کودکان قبل از ورود به مدرسه تقویت شود؟
- پاسخ: مهارتهای شناختی شامل تواناییهای مانند شناخت حروف و اعداد، توانایی تمرکز و توجه، حل مسئله، و درک مفاهیم پایهای مانند رنگها و اشکال است. این مهارتها پایهای برای یادگیری موفق در مدرسه هستند.
4. چه مهارتهای حرکتی برای کودک قبل از ورود به مدرسه مهم هستند؟
- پاسخ: مهارتهای حرکتی شامل مهارتهای حرکتی درشت (مانند دویدن، پریدن) و مهارتهای حرکتی ظریف (مانند نگه داشتن مداد، برش با قیچی) است. این مهارتها به کودک کمک میکنند تا بتواند فعالیتهای روزمره مدرسه را با موفقیت انجام دهد.
5. چگونه میتوانم به تقویت مهارتهای زبانی کودک خود کمک کنم؟
- پاسخ: خواندن کتابهای داستان، گفتگوهای روزانه، بازیهای کلامی و آموزش شعرها و آهنگهای کودکانه میتوانند به تقویت مهارتهای زبانی کودک کمک کنند. تشویق به صحبت کردن و گوش دادن فعال نیز بسیار مؤثر است.
6. چگونه میتوانم مهارتهای اجتماعی کودک را تقویت کنم؟
- پاسخ: فراهم کردن فرصتهای بازی گروهی، تشویق به مشارکت در فعالیتهای جمعی، آموزش مهارتهای همکاری و حل اختلافات و مدلسازی رفتارهای مثبت اجتماعی میتواند به تقویت مهارتهای اجتماعی کودک کمک کند.
بدون دیدگاه